Schreeuwend tekort aan leerkrachten: de theorie versus de praktijk

De kranten staan er vol mee. Er zijn geen leerkrachten te krijgen. Bovendien holt de kwaliteit van ons onderwijs achteruit. Naast leerkrachten, zijn er ook geen invalkrachten te krijgen. Tijdens mijn stageperiode kwam het regelmatig voor dat klassen naar huis moesten, vanwege ziekte en personeelstekorten.

Ik ben een deeltijdstudent aan de pabo en ik breng een heel stuk levenservaring mee als ik voor de klas sta. Zelf heb ik er nooit bij stilgestaan dat dit verschil zou kunnen maken. Toch is het wat ik regelmatig terugkrijg van begeleiders en collega’s: ze zien in mij iemand met innerlijke wijsheid en het verschil met een (vaak heel jonge) voltijdsstudent is heel groot.

Als stagiaire werk ik 40 dagen per jaar (één dag per week) onbetaald op een basisschool. Ik heb zo mijn onzekerheden, maar ik heb ook heel veel plezier met de leerlingen. Eens moest de juf naar het ziekenhuis: of ik even zelfstandig wilde opstarten. De week erop was de juf ziek en kwam ik in een leeg klaslokaal. Of ik misschien de dag alleen kon doen, want er was niemand. Die dag stond ik zonder voorbereiding alleen voor 32 kleuters. Er stopte er ééntje een dinosaurus in de kont van de ander. Een ander sloeg met de schep een bloedneus bij iemand anders. Ik liet een potje glitters omvallen. En daarna zat er weer een dinosaurus in iemands kont. Buiten dat ging het best goed. En zo werden de grenzen van mijn verantwoordelijkheden als stagiaire steeds verder opgerekt. Net als die kont. Steeds laagdrempeliger werd ik gevraagd om in te vallen.

Tot ik zelf een grens stelde en vergoeding vroeg voor datgene wat ik deed. Ik ging weg met de belofte dat het geregeld zou worden. Toen er wéér een klas naar huis gestuurd dreigde te worden, liet ik mijn hart spreken en kwam ik weer. Zonder dat er iets geregeld was. En nog eens. En nog eens. Niet dat ik er niet naar vroeg hoor. In totaal heb ik 14 keer mondeling en schriftelijk verzocht om de gemaakte afspraken te handhaven. Veertien keer ben ik met een zoethoudertje weggestuurd en/of genegeerd. Een tijd geleden was ik het he-le-maal zat. Ik ben naar het hoofdkantoor gereden en datgene opgeëist waar ik recht op had én wat we afgesproken hadden.

Na 2,5 jaar in het onderwijs heb ik toch een aantal trieste conclusies moeten trekken. Er zijn allerlei redenen voor het lerarentekort. Ik heb in mijn 12 jaar in het bedrijfsleven behoorlijk wat meegemaakt, maar dat valt allemaal reuze mee in vergelijking met datgene wat ik in de onderwijspraktijk tegenkom. Niet alleen op de basisscholen, maar ook op de HBO-instelling waar ik zelf onderwijs zou moeten ontvangen. Zou moeten ja. Zelfs een LOI-cursus is nog beter.

Het lerarentekort op papier:

  • Klassen moeten naar huis: want er is niemand te krijgen.
  • We moeten het primair onderwijs aantrekkelijker maken!
  • Aandacht voor duurzame inzetbaarheid.
  • Zorgen dat het vak aantrekkelijk blijft door coaching en ontwikkeling.
  • Werkdruk wordt aangepakt. Er komen meer onderwijsassistenten en invalleerkrachten.

Het lerarentekort in de praktijk:

  • We hebben 8 maanden later nog steeds je geld niet uitbetaald!
  • We negeren je gewoon, tot er weer iemand ziek is!
  • Kom bij ons werken, want we gaan op zeer schandalige wijze met je om!

Bijna twee jaar heb ik op deze school onbetaald stagegelopen en gewerkt als invalkracht (waarvoor ik dus niet werd betaald). Toen ik wegging kon er nog geen bos bloemen vanaf. Dan weet je hoe je met mensen om moet gaan hoor. En zo weet je in elk geval zeker dat je één potentiële leerkracht minder heb rondlopen op je school.

Een tijd gelezen las ik een artikel over dat stagiaires te vaak ingezet worden als goedkope arbeidskracht. Zelf heb ik behoorlijk wat lef en een goede dosis doorzettingsvermogen. Ik ben assertief en ga voortvarend te werk. Ik weet over het algemeen waar mijn grenzen liggen en ik kan ook goed bij de ander aangeven dat ze over mijn grenzen heengaan. Ik ben geen groentje die net van school komt. En tóch heb ik misbruik van mezelf laten maken. Na deze ervaring vraag ik me af hoe dit bij mensen gaat die wél net van school af komen, geen FU-money hebben en/of minder snel voor zichzelf durven opkomen. Uiteindelijk heb ik er zelf een hele zware kluif aan gehad om te krijgen waar ik recht op had. Maar het is gelukt. Ik ga de vakantie in met een lege batterij en een gevulde bankrekening.

En hoe het afliep met die dino’s? Ik heb ze in elk geval nooit meer aangeraakt.

7 gedachten over “Schreeuwend tekort aan leerkrachten: de theorie versus de praktijk”

  1. De dinosaurus in de kont…kinderen veranderen in essentie ook niet tov vroeger. Schitterend! Goed dat je op een gegeven moment je grens hebt aangegeven. Genoeg is genoeg, zo ga je niet met je medewerkers om en dan snap ik het enorme lerarentekort wel.

    1. Inderdaad is er wat dat betreft weinig veranderd. Achteraf was het heel grappig, maar op het moment zelf schrok ik wel een beetje.

  2. Hoi!
    Even een hart onder de riem van een collega uit het onderwijs. Wat klote hoe alles gelopen is en hoe oneerlijk je behandeld werd. Ik werk zelf in het V.O. en heb diep respect voor collega’s in het basisonderwijs. Omgaan met die kleintjes, met alle niveaus door elkaar. Ik zou het zeker niet kunnen.
    Even een puntje waar je misschien iets mee kunt: ik heb eerst je artikel van begin tot eind gelezen. Ik kon me niet verplaatsen in het gegeven dat je zo vaak je hebt laten inzetten/gebruiken en zelfs veertien (14!) keer om je verdiende salaris vroeg. Pas pas na het lezen zag ik dat je mevrouw (FF) bent. Als man kan ik me voorstellen dat zoiets 1x, 2x maar echt maximaal 3x gebeurt. Dan worden er eerst afspraken nagekomen, wordt er uitbetaald etc.

    Fijn dat er een happy end is en dat je je geld gekregen hebt. Verder hoop ik dat je niet verloren bent gegaan voor het onderwijs want je lijkt me een zeer betrokken en bevlogen collega.
    met hartelijke groeten

    1. Ha collega! Het onderwijs heeft me nog niet afgeschrikt. Wel vraag ik mezelf regelmatig af wat voor voorbeeld we geven, als we zo met elkaar omgaan. Dat herken je vast.

      Wat je zegt over het PO; ik denk regelmatig hetzelfde over het VO. Elk niveau van het onderwijs vraagt weer andere aandachtspunten en kwaliteiten.

      Helaas ben ik bang dat er een grote kern van waarheid zit in wat je zegt over M/V. Stiekem hoop ik dat het gewoon komt door hoe ik ben als mens. Maar ik weet dat gender hierin ook een rol speelt. En dat is eindelijk best triest.

      1. 🙂 Verschillende uitdagingen per onderwijssoort: zeker waar!

        Voor jou als individu maakt het niet uit waar het door komt nietwaar. Dat je een vrouw bent is ook een deel van jouw identiteit. Voor vrouwelijke collega’s als geheel zou het idd. wel jammer zijn als wat ik suggereer ook zo is.

        Ik heb de laatste tijd niet zoveel blogs geschreven en al helemaal niet van collega bloggers gelezen. Ik ga die van jou in elk geval wat regelmatiger lezen en… ik schrok een beetje van het laatste deel van je laatste bericht.
        Sterfelijkheid vind ik nog steeds een lastig feit en ik weet ook niet hoe en wat het verder gaat de komende jaren. Een partner vinden zou wel erg tof zijn, om die shit samen te ontdekken etc.
        Hopelijk ben je wel gelukkig met de dingen. Ik ben dat meestal wel.
        Nou, hopelijk niet te vaag allemaal. Als je er behoefte aan hebt mag je me ook persoonlijk benaderen. Ik neem aan dat je mijn mailadres kunt zien?
        hartelijke groet van Mark

    2. Wat een duidelijke uitleg van het zevenvinkjesprobleem! Dank daarvoor!

      1. En ook zo’n goed voorbeeld van hoe je als zevenvinkjesman iemand met geen mannenvinkje even vertelt waar het aan ligt allemaal, met dat toontje erbij. Echt leerzaam dit!

Reacties zijn gesloten.