Wat een ouderwetsche uitdrukking. Wij logeren een week bij mijn ouders en ik merk dat ik oude gewoontes en gebruiken oppak. Zo gooi ik bij het douchen mijn handdoek over het muurtje. Thuis doe ik dat nooit. Ik moest lachen om mezelf toen ik het deed. Zo’n ingesleten gewoonte, maar blijkbaar alleen in mijn ‘eigen’ (= ouderlijk) huis. Uur U, een uitdrukking die mijn moeder vaak gebruikte. Ik haal ‘m even van stal. Ik voel me ook regelmatig een puber als ik stiekem mijn man zoen achter een deur of op fluistertoon dingen bespreek die mijn ouders niets aangaan en die ze waarschijnlijk vanuit de andere kant van het huis niet kunnen horen, maar toch.
Vanmiddag op de bank fluisterde ik: morgen moeten we nog zo’n test doen. Manlief zijn reactie: is dat echt nog nodig? Die reactie zegt dus precies alles. De afgelopen week waren er terloopse signalen dat het niet goed is. Hij pikte ze feilloos op. Buikpijn. Hoofdpijn. En de laatste dagen een kort lontje. Dat laatste merkte ik ook aan mezelf: het kan wel iets minder mevrouw. Die onheilspellende buikpijn is wel kwellend. Niet omdat het pijn doet (ook), maar vooral omdat het de hele dag op de achtergrond aanwezig is en me herinnert aan iets dat ik niet wil horen. Like, mijn irritante zusje van vroeger. Er is natuurlijk maar één manier om het te weten te komen. Morgenochtend. Als ik moed kan verzamelen om het onder ogen te zien.
Tja, wat doet het met je: als je lichaam niet doet wat je wil? Volgensmij heb ik er hier ooit over geschreven, maar ik ben geen held met categoriseren of linken. Ik heb mijn leven lang ziektes en complicaties gehad die hoogst ongebruikelijk waren en die als laatste optie of zeldzaamheid genoemd werden. De ziekte van Bell (aangezichtsverlamming) toen ik 8 was. Een huidziekte met moeilijke naam die alleen voorkwam in ontwikkelingslanden bij volwassen mensen. Dankzij een tropenarts die toevallig een jaartje in Nederland werkte ontdekt. Toen ik TIEN was. Eerste geval bij een kind ooit. Een onverklaarbare darmziekte. Pfeiffer, maar dan van het zeldzame soort dat niet met de gewone test op te sporen was en pas na weken ontdekt werd. Toen een arts ooit zei, ‘ja, dit en dat is ook nog mogelijk, maar dat is alleen in 0.00000001% van de gevallen en is uiterst zeldzaam’, antwoordde mijn man: ‘ah, dan ken jij mijn vrouw nog niet’.
Oh ja, je lichaam dat niet doet was je wilt dus. Het voelt zo machteloos. Er is maar zo weinig dat je kan doen. In dit specifieke geval (onze kinderwens) is er maar zoveel dat je kunt doen. Een gezonde leefstijl. De medicatie innemen. Zorgen voor jezelf. Maar er zijn zoveel processen in je lichaam die samen moeten komen. Op elk punt van dat proces kan er zoveel mis gaan, dat ik me inmiddels afvraag waarom er nog mensen op de wereld zijn die überhaupt kinderen kunnen krijgen. Mijn probleem is op het oog vrij simpel: ik heb niet voldoende hormonen in de juiste samenstelling. Toch faalt mijn lichaam keer op keer, zelfs als ik wél de juiste hormonen krijg. De 17 onsuccesvolle keren bij Saar werden ‘statistische pech’ genoemd. Een iets andere bewoording voor: wij weten het ook niet.
Coldplay luister ik graag. Het nummer ‘Fix you’ is het nummer waarbij ik instant tranen in mijn ogen krijg. Wat ik het mooie aan muziek vind, is dat je het kunt invoelen. Je kunt naar de tekst of de melodie luisteren, maar je kunt er je eigen gevoel aan ophangen. Muziek raakt de ziel. Het heeft het vermogen zich gedeeltelijk aan te passen aan hoe jij je voelt en de betekenis die jij eraan verleent.
When you try your best, but you don’t succeed
De eerste zin maakt dat ik altijd direct geraakt ben. Je doet zo fucking hard je best, maar ik voel me zó onsuccesvol. Ik kan niet vertrouwen op mijn lichaam. Het doet niet waar ik voor gemaakt ben, wat ik wil en waar de artsen de optimale omstandigheden voor creëren. Het ergste is dat mijn lichamelijk falen niet alleen voor mij dingen bepaalt, maar óók voor mijn man. En natuurlijk spreekt hij dat niet uit. En natuurlijk zal hij nooit zeggen dat het zo is. Maar zelfs bij de keuze om een tweede keer dit traject in te gaan voelde ik een enorm verantwoordelijkheidsgevoel. Nee zeggen tegen dit traject is ook nee zeggen tegen zijn wens.
De cover van Blanks en Claudia de Breij is minstens zo ontroerend en komt nog veel dichterbij me. Ik heb een gek vermogen om Engelse teksten minder goed in te voelen. Ik kan behoorlijk goed Engels (lezen en verstaan), maar mijn grammatica is dus een ramp. Dat doet niet ter zake als je naar muziek luistert of een boek leest. Maar alleen in mijn moedertaal kunnen woorden zo dicht bij me komen. In het Engels is er altijd een soort afstand van de tekst. Fries is een officiële taal en je mag van een Rechtbank in Nederland eisen dat je zaak volledig in het Fries behandeld wordt. Meestal moet de gehele kamer dan vervangen worden en dit recht schijnt ook in het geding te zijn vanwege een gebrek aan Friestalige medewerkers. Maar er zijn dus écht nog mensen die zich alleen in het Fries écht kunnen uitdrukken. Toen ik er voor het eerst over hoorde, vond ik het nogal gek. Maar hoe langer ik het op me in laat werken, hoe beter ik het begrijp. Je moedertaal, of memmetaal in het Frysk, zit verankerd in je. Niet voor niets gaan Nederlandse mensen met Alzheimer naarmate hun ziekte vordert steeds meer over naar hun moedertaal, tot ze bijvoorbeeld het Engels (wat ze al 70 jaar spreken) niet meer machtig zijn. Blanks en Claudia dus:
Stilte, huil maar
En houd me vast terwijl je steeds een beetje loslaat
Zachtjes hum ik op de muziek. Mijn lichaam beweegt een beetje mee. Mijn dochter kreunt zachtjes over de babyfoon. Vanavond ben ik alleen met haar. Ze is volledig en alleen mijn verantwoordelijkheid. Ik durf niet te gaan slapen omdat ik bang ben haar geluiden te missen.
But if you never try, you’ll never know
<3 Ik hoop zo dat jullie wens in vervulling mag gaan!